Zawiązek buta wojskowego wykształca się już w drugim dniu żołnierskiego życia i jest, jako taki, niezwykle dynamiczny.
Z warstwy ziarnistej naskórka podeszwy wykształca się płytka pierwotna, zwana dawniej płytką Wypychena. Komórki tej płytki intensywnie proliferują. Obserwuje się tutaj bardzo wysoki współczynnik mitoz. W tym stadium zespół komórek zwykło nazywać się butodermą. Jest to stadium płytkowe butodermizacji wstępnej.
W trzecim dniu następuje stadium pączkowe, kiedy symetryczne płytki przyjmują kształt owalny i częściowo wpuklają się do nabłonka. Stadium pączka trwa krótko i nie obserwuje się tutaj różnicowania, choć ostatnie badania w Wojskowym Instytucie Podeszwy i Cholewy Ułańskiej zdają się dowodzić krótkotrwałego występowania tzw. komórek ostrogowych (cellulae calcarinae). Uczeni japońscy z prof. Plociennik San na czele wskazują jednak, że jest to niewielkie odchylenie od normy, ujawniające się jedynie u ułanów polskich, a wynikłe na skutek używania ołowianych ostróg.
W czwartym dniu dochodzi do wykształcenia podeszwy pierwotnej (planta primaris). Osobników, u których podeszwa pierwotna nie zanika, lecz prowadzi do wykształcenia podeszwy ostatecznej nazywamy pierwotrepcami – protrepyota. W warunkach normalnych dochodzi do powstania wtórotrepca – eutrepyota.
W dniu piątym, po całkowitym zaniknięciu podeszwy pierwotnej, wewnątrz owalnej butodermy wykształcają się jamki tzw. wakuole Klejszmitera, które w szóstym dniu łączą się tworząc pierwotną jamę trepa (trepoma).
Trepoma wraz z pojedynczą warstwą butodermy tworzy butocystę. W tym momencie mówimy o zakończeniu butodermizacji pierwotnej. Zaczyna się trepizacja, która przejdzie później w butodermizację ostateczną poprzez trepolację. Tak wykształcona butocysta wypełza powierzchownie i wydłuża się w płaszczyźnie czołowej, tworząc cewę.
W cewie zaznaczają się dwa otwory (trepostoma): otwór butowy górny i dolny, przy czym otwór dolny już następnego dnia zarasta. W życiu dojrzałym występuje pozostałość po nim w formie napisu „olejoodporne” - antioleyanthus.
Ze ściany bocznej cewy butowej proliferują komórki, z których powstają butomity. Butomitów wykształca się siedem. Dzielą się na dwie części: boczną i przyśrodkową. W części przyśrodkowej dochodzi do fenestracji i wykształcenia dziurek sznurowadłowych, zwanych też porami Miazeckiego (od nazwiska ich odkrywcy).
Części boczne łączą się tworząc zewnętrzny szew buta (raphe butale externum). Dolne butomity napełzają pod spód cewy butowej, tworząc podeszwę.
Na obrzeżach górnych cewy różnicują się komórki spinkowe, posiadające aktywne receptory antygenowe skierowane przeciwko paście Golden Bell. Uważa się, że są to komórki wydzielnicze, prowadzące do powstania odczynu odciskowego.
Niedługo później z mięśnia dźwigacza jądra lewego oddziela się autonomiczny pęczek sznurowadlany, który powoli wpełza w dziurki i ostatecznie ulega zawęźleniu.
Rozwój bruzdy obcasowej oraz bruzd poligonowych na podeszwie nie został zbadany.
Przypuszcza się, że pęczek sznurowadlany, pod wpływem kwaśnego środowiska wydziela butopoetynogen, przekształcany przez czynniki zewnętrzne (tupanie, pastowanie) do butopoetyny, która z kolei inicjuje rozwój preobutnowej.
Preobutnowa (prepeributeum), zwana błoną Janiaka, ulega pod wpływem intensywnego zginania rozwarstwieniu i podziałowi na obutnową ścienną i trzewną (peributeum parietale et viscerale).
Obutnowa trzewna przyrasta, tworząc na swej powierzchni jamki, będące końcami przewodów wyprowadzających gruczołów trepiastych, dzielących się na gruczoły opinaczowe i buta właściwego (butus proprius).
Pomiędzy obutnowymi tworzy się jama obutnowa (cavum peributeum), zawierająca płyn wysiękowy. Płyn ten jest silnie toksyczny i żrący.
Fizjologia rozwoju:
Rozwój buta inicjowany jest przez treposteron wydzielany przez przysadkę hełmową (hypohelmis). Wydzielanie występuje pod wpływem ssania, tupania i silnych bodźców erotycznych.
